Döküm Yöntemleri – Hassas Döküm

Herkese Merhaba. Bugün Döküm Yöntemlerine en eski yöntemlerden biri olan Hassas Döküm (Investment Casting) ile devam ediyoruz.

Hassas Döküm içindeki mum daha sonradan kaybolduğu için ‘Lost-Wax Process’ (Kayıp Mum Yöntemi) adıyla da bilinir. Tarihçesi binlerce yıl öteye Mısır’a dayanır. İlk olarak putlar, süs eşyaları, mücevher yapımında ve dişçilik alanında kullanılan bu yöntem İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra havacılık ve savunma, uzay, tıbbi ve ortopedik cihaz , otomotiv ve motor, tekstil, mekanik ve elektromekanik sanayinde hassas parçalara duyulan ihtiyaçtan dolayı yaygınlaşmıştır.

 

Hassas döküm yapılırken temel olarak  aşağıdaki aşamalar takip edilir

• İstenilen parçanın mum veya benzeri maddeden modeli yapılır. (Wax Patterns)
• Daha sonra bu modelden birkaç tane daha yapılır ve mumdan yapılmış yolluk (Runner) ile birleştirilirler.
• Elde ettiğimiz kalıp seramik banyosuna batırılır ve kurumaya bırakılır.
• Kalıp ısıtılır ve içindeki mum eriyerek dışarı atılır. Seramik yüksek sıcaklığa dayanıklı olduğundan dış tabaka şeklini korur. (Refrakter Madde)
• İçine ergimiş metal dökülür ve daha sonra katılaşır.
• Seramik kabuk kırılarak çıkarılır.
• Ürünler yolluk sisteminden ayrılır.

 

 AVANTAJLAR

• Hemen hemen bütün metaller dökülebilir.
• Küçük ve ince detayları olan parçalar için uygundur.
• Yüksek yüzey kalitesine ve dayanıma sahip ürünler çıkar
• Ürün elde edildikten sonra ek işlemlere gerek kalmaz.
• Mum tekrar tekrar kullanılabilir.

DEZAVANTAJLAR

• Her parça için ayrı bir modelin yapılması gerekir.
• Üretim hızı düşüktür.
• Yüksek maliyetli bir yöntemdir ve genellikle küçük üretimlerle sınırlıdır.
• Sadece 5 kg’dan küçük parçaların dökümüne uygundur.

Şimdi geçen yazıda işlediğimiz Kum Kalıplı Döküm ile benzerlikleri ve farklılıklarına göz atalım. Eğer ilk yazıyı okumadıysanız buradan erişebilirsiniz.

 

	Kum Kalıplı Döküm	Hassas Döküm
Maliyet	Düşük	Çok Yüksek
Az sayıda ürün için maliyet	Çok Düşük	Orta
En İnce Bölüm Dökülebilir (İnç)	1/10	1/16
Boyutsal Tolerans (İnç)	.012	.01
Yüzey Kalitesi	İyi	Çok iyi
Göreceli Mekanik Özellikler	İyi	Makul
Karışık (Detay Gerektiren ) Tasarım Yapma Kolaylığı	İyi	Çok iyi
Üretimde Değişen Tasarımın Kolaylığı	İyi	Makul
Tolerans Aralığı	+/- .040 – 1.00 in	+/- .003 – .008 in
Maksimum Duvar Kalınlığı	.140 – .250 in	.094 – .187 in
Takım Maliyeti	$800 – $5,000	$3,000 – $10,000