Döküm Yöntemleri – Kum Kalıba Döküm

Kum kalıba döküm en yaygın olarak kullanılan döküm yöntemidir. Metal dökümlerin 70% ‘den fazlası bu yolla üretilir. Neredeyse bütün alaşımlar kum kalıba dökülebilir. Genellikle büyük ürünler için ve seri üretim için uygundur.

 

 Kum kalıba döküm temel olarak 6 adımda gerçekleşir

• Kalıbı oluşturmak için kuma model yerleştirilir.
• Üzerine kum dökülür ve sıkıştırılır.
• Model çıkartılır.
• Ergimiş metal ile kalıp boşluğu doldurulur.
• Metal içerisinde soğur.
• Kum kalıp bozulur ve ürün çıkarılır.

 

 KALIP ELEMANLARI

 

Pattern (Model): Ağaç, hafif metal veya plastik malzemelerden yapılan, dökülecek parçanın hemen hemen benzeridir.

Üst ve Alt Derece Ayırma Yüzeyi (Cope & Drag) : Model bir alt bir de üst olmak üzere iki parça şeklinde yerleştirilir. Kumla dolup sıkıştırıldıktan sonra birbirlerine tutturulurlar.

Döküm Ağzı (Pouring Cup): Ergimiş metal burdan dökülür. Sıçramaları önlemek adına V şeklinde tasarlanır.

Düşey Yolluk (Downsprue) ve Yatay Yolluk (Runner): Ergimiş metalin kalıp boşluğuna gidişini sağlarlar. Maddenin akış hızını ayarlamaya yardımcı olurlar.

Besleyici (Feeder) veya Çıkıcı (Riser): Ergitilmiş Metal katılaşırken büzüşür ve daha sonra kalıpta boşluklar oluşur bu boşluklar besleyiciye dolan metal ile dolar.

Core (Maça): Kalıpta oluşturulacak deliğin konumunu belirlemek için kullanılır.

    

Dökümde Kullanılan Kum ve Kumun Özellikleri

Dökümde kullanılan kum genellikle silikat (SiO2) veya silikatın diğer minerallerle karışımından oluşur. Kum Yaş ve Kuru Kum olarak ikiye ayrılır.

Yaş Kum Kalıp (Green-Sand Molds): Kum, su ve kil karışımıdır. Döküm sırasında nem içerdiği için bu ad verilmiştir.

Kuru Kum Kalıp (Dry-Sand Molds): Döküme geçmeden önce yüksek sıcaklıkta kurutulur.

Kullanılan kumun aşağıdaki özelliklere sahip olması beklenir.

• Isıya Dayanıklılık (Refractoriness): Erimiş metaller her zaman yüksek sıcaklıkta olduğu için bu özellik çok önemlidir.
• Gaz Geçirgenliği (Permeability): Sıcak hava ve gazların kumdaki boşluklardan geçerek kalıp boşluğunu kolayca terk etmesini sağlar.
• Plasticity: Kumun kolayca şekil alabilen bir yapısı olması.
• Reusability: Kum kalıplar ürün elde edildikten sonra bozulup tekrar kullanılabilir.

AVANTAJLAR

• Hemen hemen tüm metaller dökülebilir.
• Düşük ekipman maliyeti
• Malzemeler geri dönüşüme uğrayabildikleri için israf az olur.

 

DEZAVANTAJLAR

• Kum döküm işlemi ile boyutsal doğruluklar ve yüzey kalitesi daha az olur.
• Kusurlar kaçınılmaz olur.
• Yoğun iş gücü gerektirir.